Tedavi

Diş çürüğü ; ağız bakımının ihmal edilmesinin bir sonucu olarak dişin koruyucu tabakası olan " mine " nin harabiyete uğramasıdır.

Derin çürük ; mine'deki çürüğün ilerleyerek altındaki tabakaya ( dentin'e ) yayılmasıdır.

İltihap ; derin çürüğün sinire kadar ulaşmasıyla bakterilerin ve toksinlerinin burada bulunan damar ve sinirin harabiyetine neden olması sonucunda oluşur. Burada oluşan bakteri üre - mesi ve ödem ( sıvı toplanması ) iltihabı daha da arttırır. Bunun sonucunda iltihap dişin dışına , kök ucundan etrafa doğru yayılır. Bu sırada çok şiddetli ağrılar oluşur ." Gece ağrısı " iltihabın başlangıcının belirtisidir. Daha sonra yüzde şişlik olacak kadar iltihap yayılabilir. İltihap bu yayılma sırasında etrafındaki dokulara hasar verir ve çene kemiğini eritmeye başlar.

Çürüğün belirtileri ;

• Sıcak veya soğuk bir şey yenildiğinde oluşan bir anlık hassasiyet
• Dişte hissedilen bir boşluk , sivri çıkıntılar , minik kırılmalar
• Dişlerin arasına yemek artıklarının kaçması
• Zaman zaman oluşan veya sürekli olan bir ağrı
• Dişin üstüne basınca ağrı oluşması

Çürüğün tipleri ;

• Çiğneme yüzeyindeki çürükler
• Arayüz çürükleri ( iki dişin birleşim yerinde )
• Diş eti kenarındaki çürükler.
  

  Dolgu çeşitleri ;
  iki türlüdür. Amalgam ( metal ) dolgular ve kompozit ( ışınla sertleşen ) dolgular.
  

Amalgam dolgular :

• Özel metal alaşım tozunun ( Ag+Sn+Cu ) ve civa'nın karışımından meydana gelir.
• Çok sağlam olduğu için tercih edilir.
• Zamanla kararabilir ve estetik olmayan bir görüntü ortaya çıkar . Bunun nedeni içeriğindeki bazı metal alaşımlarının ( gümüş gibi ) korozyona uğramasıdır.
• Dolgu yapıldıktan sonra bir miktar büzülebilir. Bu durum soğuk hassasiyetine ve gelecekte çürüğe neden olabilir.
• Değişik çeşitleri vardır , bütün amalgam dolgular aynı değildir. Metal alaşımın içeriğine , metallerin yüzde oranlarına göre farklı özellikleri vardır. Bu nedenle değişik amalgam dolguların sonucunda farklı sonuçlar elde edilebilir.
• Bu dolguların dişe tutunmaları mekanik bir şekilde gerçekleşir. Bu nedenle dişte boşluk açma işleminin iyi bir şekilde ve fazlaca yapılması gerekir ( diş madde kaybı fazladır ) .
  

Işınla sertleşen kompozit dolgular :

• Çeşitli tiplerde kompozitten yapılmıştır.
• Çeşitli tipleri vardır. ( klasik , flor salgılayan , porselen partikülleri içeren )
• Estetik , diş rengi olduğu için tercih edilmektedir.
• Eski tip kompozitler zamanla aşınabilir veya kırılabilir.
• En son çıkan kompozit tipleri ( özellikle içeriğinde porselen partikülleri olanlarda ) çok dayanıklıdır, aşınma veya kırılma olmamaktadır.
• Kompozitlerde dolgu sonrasında büzülme daha azdır.
• Dolgu sonrasında sıcak- soğuk hassasiyetine az rastlanır.
• İçeriğinde flor salgılayan maddeler bulunan kompozitler ( cam iyonomer ) dişte koruyucu ve çürükleri önleyici etki yaparlar.
• Bu dolguların dişe tutunmaları mikro mekanik veya kimyasal yolla gerçekleşir bu nedenle dişte daha az boşluk açılabilir( diş te madde kaybı azdır)

İltihap,abse : derin çürüğün sinire kadar ulaşmasıyla bakterilerin ve toksinlerinin burada bulunan damar ve sinirin harabiyetine neden olması sonucunda oluşur. Burada oluşan bakteri üremesi ve ödem ( sıvı toplanması ) iltihabı daha da arttırır. Bunun sonucunda iltihap dişin dışına , kök ucundan etrafa doğru yayılır. Bu sırada çok şiddetli ağrılar oluşur . Özellikle.... " gece ağrısı " iltihabın başlangıcının belirtisidir. Daha sonra yüzde şişlik olacak kadar iltihap yayılabilir. İltihap bu yayılma sırasında etrafındaki dokulara hasar verir ve çene kemiğini eritmeye başlar.

İltihabın belirtileri ;

• Ağız içerisinde veya yüzde şişlik
• Şiddetli ve sürekli diş ağrısı
• Dişin üzerine basınca ağrı oluşması
• Dişte uzama hissi (ağzı kapatınca bir dişe baskı olması)

Kanal tedavisi ;

Öncelikle anestezi yapılarak hastanın canının yanmaması garantiye alınır.

Daha sonra çürük temizlenip , dişin sinirinin olduğu yere ( pulpa ya ) ulaşılır .

Pulpaya ulaşıldıktan sonra dişin içerisindeki birikmiş olan iltihap dışarı çıkar ve böylece şiddetli ağrıyı oluşturan basınç ortadan kalkmış olur.

Sinir tamamen ölmüşse veya ağrı olmaksızın müdahale etmek mümkünse , kanal içerisindeki sinir ve doku artıkları temizlenip , çıkarılır . Böylece iltihabı yaratan bakterisel " odak " yok edilmiş olur .

Eğer ağrı nedeniyle sinir çıkarılamıyorsa , siniri öldürücü etkisi olan bir madde diş içerisine konularak geçici dolgu ile diş kapatılır. Ertesi gün bu madde sayesinde sinir tamamen ölmüş olacağından daha rahat çalışılır.

Kanal içerisinde bununan doku artıkları temizlendikten sonra kök ucundaki iltihabın daha kolay dışarı çıkabilmesi amacıyla kök ucuna kadar ulaşılmaya çalışılır.

Kök ucuna kadar diş kanalı genişletilmelidir. Bu işlem hem iltihabın kolay dışarı çıkmasını hem de bakterilerin yerleştiği kanal duvarlarının temizlenmesini sağlar.

Bir kaç seans süresince kanal içerisine çeşitli dezenfektan maddeler uygulanarak kanal içerisindeki bakteriler yok edilmeye ve iltihap azaltılmaya çalışılır.

İltihabın üremesinin durduğu anlaşıldıktan ve kök ucundan iltihap gelmesi sona erdikten sonra kanal içerisi özel bir dolgu maddesiyle , kök ucuna kadar doldurulur.

Üstüne geçici bi dolgu yapılarak bir süre beklenir . Bir kaç haftalık beklemenin ardından üst dolgu yapılarak tedavi bitirilir.

Kanal tedavisi yapılmış dişler , canlılığını yitirdikleri için zamanla kuru ve kırılgan bir hale gelirler . Basit bir kuvvetle bile kırılabilirler. Bu nedenle kanal tedavisi yapılmış dişlerin tedavi bitiminden sonra bir kaç ay içerisinde porselen kron ile kaplanması önerilir.

Kanal tedavisinden sonra dişin üzerine basınca ağrı varsa veya dişin yanında hafif bir şişlik , baloncuk varsa bu tedavinin başarılı olamadığı anlamına gelir.

Kök ucundaki iyileşme ancak 6 ay sonra röntgen de görülebilir. Bu nedenle kanal tedavisinden 6 ay sonra mutlaka röntgen çekilmelidir. Eğer bu rötgende kök ucunda hala bir lezyon görülüyorsa kanal tedavisi yenilenmelidir. Eğer yenilenmesi mümkün olamıyorsa diş çekilmelidir.